ذخیره سازی ممکن است تأثیرات مخربی بر کیفیت مواد اولیه خوراک داشته باشد. در ادامه مروری بر اثرات ذخیره سازی بر کیفیت خوراک و راه های به حداقل رساندن چنین اثراتی را داریم.
مطالعه ای به منظور بررسی حضور حشرات، رنگ، کاهش وزن و ترکیب مواد مغذی در خوراک پایان دوره جوجه های گوشتی که به مدت 8 هفته در شرایط نامطلوب نگهداری می شدند، انجام شد. نتایج در جدول 1 نشان داده شده است.
تغییر رنگ و کاهش وزن در هفته ششم و هشتم را می توان به فعالیت تغذیه ای و افزایش تعداد حشرات نسبت داد که باعث واکنش های آنزیمی می شوند و چنین تغییرات فیزیکی را ایجاد می کنند. درصد چربی نیز با گذشت زمان کاهش می یابد، بنابراین سطح انرژی کمتر از حد توصیه شده برای جوجه های گوشتی فراهم می شود. میزان بالای پروتئین در هفته های 6 و 8 را می توان به وجود لاروها و حشرات بالغ مشاهده شده در خوراک ها نسبت داد. با این حال، مقدار پروتئین در این مورد به دلیل فعالیت متابولیکی حشرات کاهش می یابد و در نتیجه یک جو اصلاح شده با CO2 بالا و O2 کم ایجاد می کند که با افزایش دمای داخلی خوراک ذخیره شده، با بروز واکنش های میلارد، اسیدهای آمینه خوراک هنگامی که برای مدت طولانی ذخیره می شوند، تخریب می شوند.
در مطالعات دیگر، گزارش شد میزان کاروتن و محتوای سایر رنگدانه های کاروتنوئیدی به دلیل افزایش سن و ذخیره سازی و در نتیجه از دست دادن فعالیت ویتامین A، به میزان قابل توجهی کاهش می یابد. به نظر نمی رسد که محتویات تیامین (B1) و ویتامین E حتی با چندین سال ذخیره سازی، زیاد کاهش یابد، به ویژه هنگامی که خوراک در شرایط مطلوب نگهداری می گردد.
سطوح ایمن رطوبت در خوراک ذخیره شده
جدول 2 سطوح ایمن رطوبت را در مواد مختلف خوراک ذخیره شده در 2 دوره مختلف نشان می دهد. رطوبت بیش از حد باعث گرم شدن چنین خوراکی می شود و اگر به موقع به آن توجه نشود، کپک زده و در نتیجه جهت تغذیه نامناسب است. هرگاه رطوبت یک ماده خوراکی به منظور ذخیره سازی ایمن از میزان مجاز خود فراتر رود، قبل از قرار دادن در انبار باید تا این حد خشک شود. برای هر واحد درصد رطوبت بیش از حد مجازی که یک دانه دارد، حدود 2 درصد کاهش (یا کمی بیشتر) در قیمت دانه، موجه است.
فساد روغن ها
چربی ها و روغن های موجود در مواد اولیه در درجه اول مسئول ایجاد فساد هستند. اکسیداسیون چربی ها و روغن ها (فساد) یک واکنش طبیعی است که بین اسیدهای چرب اشباع نشده و اکسیژن آزاد رخ می دهد. در این واکنش، هنگامی که رادیکال آزاد تری گلیسیرید با یک مولکول اکسیژن واکنش نشان می دهد، یک رادیکال پراکسی تشکیل می شود. سپس رادیکال پراکسی با تری گلیسیرید دیگر واکنش می دهد و هیدروپراکسیدهای بسیار ناپایدار تشکیل می دهد و به برخی از محصولات ثانویه مانند آلدهیدها و الکل ها تجزیه می شود که در ایجاد طعم های ناخوشایند مرتبط با چربی های فاسد نقش دارند. اینها همچنین ممکن است پلیمرهای دیگری را ایجاد کنند که در دسترس نیستند و بنابراین محتوای انرژی چربی را کاهش می دهند و می توانند ویتامین های محلول در چربی موجود در خوراک ها (ویتامین A ، D و E) را از بین ببرند و تخریب کنند. همچنین باعث کاهش رنگدانه های کاروتنوئید و زانتوفیل می شوند. غذای فاسد همچنین ممکن است منجر به ناراحتی های گوارشی و در نتیجه کاهش عملکرد جوجه ها شود (جدول 3).
تغذیه خوراک آسیاب شده در مقابل غیرآسیاب شده (غلات یا دانه کامل)
خوراک های آسیاب شده تا حدود 11 درصد رطوبت را در شرایط متوسط، بدون ایجاد کپک در طول ذخیره سازی می توانند تحمل کنند. سطوح رطوبت در خوراک آسیاب شده بیشتر از موارد فوق است که احتمالاً منجر به گرم شدن، کلوخه شدن و یا کپک زدن در حین نگهداری طولانی مدت می شود. از سوی دیگر، غلات خوراکی مانند ذرت، جو دوسر کامل، جو و سورگوم فرآوری نشده تا حدودی رطوبت بیشتری را در انبار بدون فساد تحمل می کنند. به همین دلیل، غلات کامل حاوی بیش از 11 درصد رطوبت نباید در تولید مخلوط هایی که بیش از چند روز در انبار نگهداری می شوند، استفاده گردد به ویژه در هوای گرم. دانه های کوچک مانند جو، جو دو سر و سورگوم دانه ای تا حدود 13 درصد، در حالی که دانه هایی مانند ذرت غلاف دار تا حدود 5/15 درصد رطوبت را تحمل می کنند.
تجهیزات ذخیره سازی
ذخیره سازی مناسب خوراک، عامل مهمی در حفظ کیفیت خوراک و محافظت از آن در برابر آسیب ناشی از کپک و عوامل دیگر است. به عنوان مثال، مطالعات میدانی در مصر نشان داد در اکثر مزارع، خوراک در مکان هایی انباشته می شود که اغلب در معرض خطر کپک زدن و حمله جوندگان، پرندگان وحشی و یا حشرات است. یک آزمایش میکروبی از خوراک در یک مزرعه نشان داد مقدار کپک 22000 واحد کلنی بر گرم است، در حالی که مقدار نرمال آن تنها 5000 واحد کلنی می باشد. در این مورد، بازده ضعیف خوراک و کاهش نرخ رشد مشاهده شد. اگر خوراک در این مزرعه در سیلوها ذخیره می شد، چنین مشکلاتی کاهش می یافت. مانی وایس تخمین زد هزینه یک سیلو 20 تنی تنها در سه سال پس از صرفه جویی تا حدود 16000 پوند مصر در سال (ارزش خوراک آسیب دیده در شرایط ذخیره نامناسب) قابل بازیابی است.
استفاده از مواد شیمیایی
اسیدهای آلی، ترکیبات عمده ای هستند که به عنوان نگهدارنده های شیمیایی برای حفاظت از دانه های با رطوبت بالا مورد استفاده قرار می گیرند. اسید پروپیونیک، اسید استیک یا ترکیبی از آنها اسیدهایی هستند که کاربرد بیشتری دارند. اسید پروپیونیک برای کپک ها سمی است و به عنوان نگهدارنده دانه در حدود 10 برابر سطحی که از نظر تئوریک برای کنترل قارچ ها ضروری است استفاده می شود. سطح اسید آلی مورد نیاز برای حفظ رضایت بخش دانه، بر اساس عواملی مانند میزان رطوبت دانه و طول مدت ذخیره سازی مورد نیاز افزایش می یابد. به طور کلی، ارزش تغذیه ای دانه های محافظت شده با اسید، مشابه دانه خشک است.
Reference:
.Salah Hamed Esmail. 2021. Storage of poultry feeds: Points to consider. Journal of all about feed.
