در کارخانه تولید خوراک، صرف نظر از مواردی مانند گنجاندن یک ماده افزودنی، ارزش غذایی و یا صرفاً کیفیت کلی محصول نهایی، “میکس مناسب مواد” از اهمیت بالایی برخوردار است. به منظور تولید مخلوطی با کیفیت بالا و همگن، بسیار حائز اهمیت است که روش‌های خوبی برای هر دو عمل میکس و نمونه‌برداری جهت ارزیابی فرآیند به کار گرفته شود. با این حال، تولید خوراک با میکس مناسب در واقع قبل از خود فرآیند اختلاط آغاز می‌شود، که شامل تعدادی از مراحل مهم در تولید در درجه اول است، از جمله دریافت، آسیاب و بچ گیری مواد تشکیل دهنده.
تولیدکنندگان خوراک هنگام استفاده از میکسر باید به ترتیب مناسب افزودن مواد، پر کردن مناسب میکسر، مواد خشک یا مایع و زمان تخلیه میکسر توجه داشته باشند. مانند هر فرآیند دیگری، در صورت لزوم باید به نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه نیز توجه شود. با در نظر گرفتن همه این موارد، یک برنامه تضمین کیفیت که به خوبی طراحی شده، شامل استفاده از کنترل فرآیند آماری به منظور ارائه بررسی‌های مبتنی بر داده‌ها از عملکرد، کلیدی است برای اطمینان از اینکه هر یک از فرآیندها در سراسر کارخانه خوراک اثربخشی میکس را محدود نمی کند و میکس کافی است.
هنگام در نظر گرفتن یکنواختی مواد مغذی در خوراک حیوانات، تأکید زیادی بر میکس مناسب می شود. با این حال، تعدادی از فرآیندها می توانند تأثیرات عمده ای بر کیفیت محصول نهایی داشته باشند. بدون کنترل کافی این فرآیندها، به طور خاص میکس، و یک برنامه تضمین کیفیت مستند، مسائل مربوط به یکنواختی مواد مغذی در خوراک می‌تواند بر سلامت و عملکرد حیوانات تأثیر بگذارد. در کارخانه خوراک، شیوه های تضمین کیفیت، قبل از ورود مواد اولیه به کارخانه در قالب سیاست های خرید مورد استفاده قرار می گیرد.
مشخصات خرید معمولاً به منظور برقراری ارتباط با تأمین کنندگان، تأمین ویژگی های یک محصول خاص، از جمله گریدهای قابل قبول و خواص فیزیکی، و مبنایی برای دریافت یا رد مواد تشکیل دهنده استفاده می شود. خط‌مشی‌های خرید همچنین باید شامل فرآیندی برای تأیید تأمین‌کنندگان، و سپس حفظ تمام اسناد مربوط به آن تأمین‌کنندگان، از جمله اطلاعات تماس و رویه‌های تأمین‌کننده خاص باشد.
تضمین کیفیت در حین دریافت بسیار مهم است، زیرا اگر به میکس کردن خوراک فکر کنید، متوجه خواهید شد که به طور کلی پذیرش مواد بی‌کیفیت منجر به خروج خوراک با کیفیت پایین از خط تولید خواهد شد. اپراتورهای دریافت کننده مواد اولیه باید رویه های مکتوبی برای بررسی اسناد همراه این مواد، جهت بازرسی محموله و جمع آوری نمونه غلات یا مایعات داشته باشند. مهم است به یاد داشته باشید که روش های دریافت و کنترل خاصی نیز برای محصولات موجود در کیسه ها و پاکت ها وجود داشته باشد، همانطور که برای مواد فله وجود دارد. به طور خاص با در نظر گرفتن جمع‌آوری نمونه‌ها، هر کارخانه خوراک باید یک طرح نمونه‌برداری را توسعه داده و پیروی نماید. برای مواد فله، برخی از کارخانه‌های خوراک ممکن است پروب‌های کامیون اتومات داشته باشند، در حالی که برخی دیگر ممکن است از پروب‌های دستی استفاده کنند، یا ممکن است در حین تخلیه، نمونه‌ها را جمع‌آوری کنند. نمونه گیری در حین تخلیه صرف نظر از نحوه به دست آوردن آنها، پس از برداشتن نمونه ها باید با استفاده از یک تقسیم کننده توزیع شوند تا نمونه ها به طور مساوی تقسیم شوند و نمونه های معرف مناسبی برای آزمایش یا نگهداری به دست آید.
در صورت نیاز به بازنگری کیفیت یک ماده پس از تولید خوراک، همه واحدها باید یک خط مشی برای نگهداری نمونه داشته باشند. بسته به ساختار تجاری کارخانه، برای مثال اینکه آیا بخشی از یک عملیات یکپارچه است یا یک کارخانه خوراک تجاری است که خوراک حیوانی را برای خرده فروشی تولید می کند، و گونه های حیواناتی که تغذیه می شوند، این سیاست های نگهداری نمونه ممکن است متفاوت باشد. آزمایش‌های کیفی انجام شده بر روی اجزای نمونه‌برداری شده ممکن است شامل چگالی ظاهری، تعیین رطوبت، آنالیز آلودگی مایکوتوکسین و آنالیز تقریبی از طریق مادون قرمز نزدیک (NIR) یا روش‌های مبتنی بر آزمایشگاه باشد. هر یک از این آزمایش‌ها نه تنها برای اطمینان از اینکه ماده دریافتی با مشخصات ذکر شده مطابقت دارد، بلکه برای اطمینان از اینکه از بهترین مواد موجود برای مخلوط کردن خوراک نهایی استفاده می‌شود، مهم است.
گام بعدی برای تضمین کیفیت در تولید خوراک، تعیین اهداف و ارزیابی عملکرد سیستم‌های آسیاب است. بدیهی است آسیاب مناسب غلات و گاهاً سایر مواد، برای عملکرد حیوان مهم است؛ زیرا به قابلیت هضم مواد مغذی مربوط می شود، اما در ایجاد میکس کافی نیز نقش دارد. اگر اندازه ذرات خیلی بزرگ یا خیلی کوچک باشد، یا اگر به دلیل عدم کنترل فرآیند بسیار متفاوت باشد، عملکرد میکسر و یکنواختی مخلوط می تواند تحت تأثیر قرار گیرد. ملاحظات مهم شامل تعیین یک هدف برای اندازه ذرات قابل قبول، تعیین مکان و فرکانس نمونه‌برداری، و جزئیات روش‌های آزمایشی مورد استفاده است. در این زمینه، همچنین ممکن است بین برنامه های نگهداری پیشگیرانه و تضمین کیفیت، تلاقی وجود داشته باشد؛ زیرا مواردی مانند ارزیابی و جایگزینی چکش آسیاب چکشی و صفحه توری، تمیز کردن آهنربا، و نگهداری مناسب از سیستم هوا می تواند بر اندازه و توزیع ذرات تأثیر بگذارد.
برنامه تضمین کیفیت برای بچ گیری و میکس شامل ایجاد خط مشی هایی به منظور ثبت، بررسی و حفظ فرمول های اصلی، انجام بررسی های منظم سیستم توزین، داشتن رویه های میکس مکتوب، از جمله اطمینان از اضافه شدن مواد به میکسر به ترتیب مناسب، و انجام آزمایش های منظم میکسر است. برای تأیید اینکه زمان میکس کافی برای دستیابی به سطح مطلوب از یکنواختی مخلوط وجود دارد. از آنجایی که بسیاری از مواد با ارزش بالا ممکن است از یک سیستم میکرو وارد شوند، اغلب منطقی است که خط مشی های خاصی مشخص شود، از جمله برچسب‌گذاری مخازن، دقت در هنگام جابه‌جایی مواد اولیه و داشتن یک برنامه زمان‌بندی مشخص برای تمیز کردن درام توزین و بازرسی نوار نقاله. در نهایت، برنامه تضمین کیفیت باید مشخص کند که کدام سوابق تولید خوراک باید حفظ شود و چه جزئیاتی باید ثبت شوند.
مهم نیست برنامه تضمین کیفیت یک کارخانه خوراک چقدر کامل باشد، همیشه مشکلاتی برای عیب یابی وجود خواهد داشت. تنوع بچ گیری و میکس می تواند یکی از پیچیده ترین مسائلی باشد که باید با آنها برخورد کرد؛ زیرا تعداد زیادی متغیر برای در نظر گرفتن وجود دارد. چگالی ظاهری فرمول خوراک، هرگونه بار الکترواستاتیکی بر روی مواد افزودنی، و جریان پذیری کلی، همگی می توانند بر چگونگی میکس تأثیر بگذارند. افزودن نامناسب مایعات، از جمله روش ورود و زمان‌بندی، می‌تواند منجر به تجمع آن روی ریبون‌ها و پدال‌ها و در نتیجه کاهش عملکرد میکسر شود. همچنین می‌تواند تجمعی از مواد خشک ایجاد کند و به طور مؤثر توانایی آنها را برای میکس شدن بیشتر از بین ببرد. همانطور که قبلاً ذکر شد، ترتیب اضافه کردن مواد به میکسر نیز مهم است. به عنوان مثال، اگر مواد کم مصرف خیلی زود به میکسر اضافه شوند، خطر گیر افتادن آنها در مناطق مرده در پایین میکسر وجود دارد.
تجزیه و تحلیل یکنواختی میکسر فرآیندی است که توسط آن عملکرد میکسر را آزمایش می کنند و حداقل زمان میکس را تعیین می نمایند. این تجزیه و تحلیل متکی بر آزمایش غلظت یک ماده ردیاب در نمونه بدست آمده از ده نمونه است که معمولاً از نقاط مختلف میکسر گرفته می شوند. ردیاب اغلب یک ماده مغذی خاص است، مانند یک ماده معدنی کمیاب یا اسید آمینه مصنوعی، که تنها از یک ماده اضافه شده به دست می آید. برای اینکه تجزیه و تحلیل میکسر عملی باشد، آزمایش ردیاب باید مقرون به صرفه بوده و به مقدار دقیق مورد استفاده قرار گیرد. با این ملاحظات، انجام این آزمایش، چندین بار در سال، یک میکسر را برای اطمینان از عملکرد مناسب بررسی می نماید. آخرین ملاحظات برای بهترین روش ها در بچ گیری و میکس، استفاده مناسب از ابزارهای کنترل فرآیند آماری [1](SPC) است. به منظور تولید یک خوراک یکنواخت و با کیفیت که تمام نیازهای تغذیه ای را برآورده نماید و در محدوده زمان و توانایی های یک کارخانه تولید می شود، درک جزئیات کارایی و عملکرد فرآیند بسیار ارزشمند است. ابزارهای SPC می توانند به یک کارخانه اجازه دهند تا به بهترین نحو پیش بینی کند که یک فرآیند چگونه به تغییر در متغیرهای شناخته شده برای تأثیرگذاری بر فرآیند میکس، از جمله متغیرهایی که با اپراتورها، تجهیزات، مواد تشکیل دهنده و رویه ها مرتبط هستند، پاسخ می دهد. ترکیب این سطح از دانش با یک برنامه تضمین کیفیت قوی و گسترده، نمونه‌ای از بهترین روش‌هایی است که یک کارخانه تولید خوراک می‌تواند به منظور بهینه‌سازی و بهبود فرآیندهای خود اعمال نماید.
Reference:
A.C. Fahrenholz. Best practices: mixing and sampling. 2018. Animal feed science and technology journal.
1- Statistical Process Control
